معرفی قرارداد آتی در این قسمت موضوع مورد بحث صدتحلیل است . یكی دیگر از انواع اوراق بهاداری كه در بورس خرید و فروش میشود، به نام قرارداد آتی را معرفی میكنیم. قبل از صحبت درباره قرارداد آتی باید خاطر نشان كنیم كه ریسك در قراردادهای آتی بسیار بیشتر از سهام است و نیازمند تخصص بسیار زیاد در این زمینه است. بنابراین به افراد عادی و غیر متخصص به هیچ وجه توصیه نمیشود در قرارداد آتی سرمایه گذاری كنند.
قرارداد آتی چیست؟
كلمه آتی در این عبارت نشان می دهد كه بین فروشنده و خریدار یک قرارداد وجود دارد که به آینده مربوط است.
با این مقدمه به سراغ تعریف قرارداد آتی می رویم :
قرارداد آتی قراردادی است كه بر اساس آن فروشنده متعهد میشود به تعداد معینی از یك دارایی (مثل سهام) را در تاریخ مشخصی در آینده با قیمت معین به خریدار تحویل دهد. در مقابل خریدار قرارداد آتی هم متعهد میشود دارایی مورد نظر را در تاریخ تعیین شده با قیمت معین از فروشنده اوراق خریداری كند.
برای مثال:
فرض كنید قیمت سهام شركت الف در بورس ٢٠٠ تومان است. سرمایهگذاری را در نظر بگیرید كه در بررسیها و مطالعات دقیق به این نتیجه رسیده كه قیمت سهام شركت الف در چهار ماه آینده به ٢٤٠ تومان می رسد، بنابراین از دید این سرمایه گذار خرید سهام شركت الف می تواند سودآوری قابل قبولی داشته باشد.
اولین گزینه ای كه پیش روی این سرمایه گذار قرار دارد این است كه سهام مذكور را خریداری كند و منتظر باشد تا بعد از ٤ ماه قیمت سهم رشد كند و سود مورد نظر سرمایه گذار محقق شود. طبیعی است در صورتی كه پیش بینی فرد دقیق باشد و قیمت سهم از ٢٠٠ تومان به ٢٤٠ تومان برسد سرمایه گذار در مدت ٤ ماه ٢٠٪ سود می كند اما این سرمایه گذار می تواند به جای این كه سهام شركت الف را بخرد و همه پول مورد نیاز برای آن را بپردازد تنها با پرداخت درصدی از این پول قرار داد آتی شركت الف با سررسید ٤ ماهه را در بورس خریداری كند.
مثلا اگر سرمایه گذار قرارداد آتی شركت الف با قیمت ٢٢٠ تومان و سررسید ٤ ماهه را خریداری كند به این معنی است كه متعهد شده ٤ ماه بعد تعداد سهام معینی از شركت مذكور را با قیمت مذكور هر سهم ٢٢٠ تومان از فروشنده قرارداد آتی خریداری كند. طبیعتا در صورتی كه پیش بینی این سرمایه گذار درست باشد و قیمت سهم شركت الف در ٤ ماه بعد به قیمت ٢٤٠ تومان برسد به ازای هر سهم ٢٠ تومان سود می كند. اما اگر به هر دلیل قیمت سهم در ٤ ماه بعد كم تر از مبلغ ذكر شده در قرارداد آتی یعنی ٢٢٠ تومان باشد این سرمایه گذار متحمل زیان میشود.
سوال اول:
اولین سوالی كه ممكن است برای شما پیش بیاید این است كه تفاوت خرید سهام با خرید قرارداد آتی سهام چیست؟ برای خرید سهام سرمایه گذار باید همه پول را بپردازد اما در خرید قرارداد آتی سهام سرمایه گذار تنها با پرداخت درصدی از پول كه به عنوان وجه تضمین توسط بورس اخذ میشود می تواند مطمئن شود كه سهام مورد نظر خود را در تاریخ تعیین شده با قیمت مندرج شده در قرارداد را خریداری كند وجه تضمین هم به همین علت از خریدار و فروشنده قراردادهای آتی دریافت میشود كه طرفین قرارداد به تعهدات خودشان مبنی بر تحویل سهام به قیمت مشخص در تاریخ تعیین شده پایبند باشند.
سوال دوم:
دومین سوال این است كه اگر قرار داد آتی چنین مزیتی دارد كه سرمایه گذار تنها با پرداخت درصدی از پول میتواند كل سود ناشی از افزایش قیمت سهام را بدست بیاورد چرا تعداد بسیار محدودی از سرمایه گذاران در قرارداد آتی سرمایه گذاری می كنند؟
در مثال قبل فرض كنید پیش بینی سرمایه گذار مبنی بر این كه قیمت سهام شركت الف در ٤ ماه به ٢٤٠ تومان برسد محقق نشود و به جای آن قیمت سهم به ١٨٠ تومان كاهش پیدا کند در این حالت سرمایه گذار نه تنها سود بدست نمی آورد بلكه متحمل زیان ٤٠ تومان هم میشود. دلیلش هم این است كه آن فرد متعهد شده در تاریخ مذكور تعداد معینی از سهام شركت الف را با قیمت ٢٢٠ تومان بخرد در حالی كه قیمت این سهم در بورس هم اكنون ١٨٠ تومان است. پس به همان اندازه كه احتمال كسب سود در قرارداد آتی بیشتر است احتمال ضرر بر اثر پیشبینی نادرست قیمت سهام در آینده هم در قراردادهای آتی بیشتر است. در آخر توجه داشته باشید كه قرارداد آتی در ایران فقط محدود به سهام نیست بلکه در بورس كالای ایران هم قراردادهای آتی سكه بهار آزادی داد و ستد میشود و جالب است بدانید كه حجم معاملات سكه طلا در بورس كالای ایران بسیار بیشتر از سهام است.
البته قراردادهای آتی جزو اوراق بهادار بسیار پرریسك محسوب میشوند حتی با وجود قدرت ریسكپذیری بالا قبل از ورود به این عرصه شناخت كافی در خصوص ابعاد و جزئیات قراردادهای آتی بدست آورید.
منتظر ادامه داستان های ما باشید 🙂
پایان قسمت سی و هشتم- تیم صدتحلیل
آدرس سایت : ۱۰۰tahlil.com🌐
